Όταν τα θεμελιώδη και
το ταμπλό προβληματίζουν

Στον όλο προβληματισμό γύρω από τα «κρατικόχαρτα» έχουν φυσικά επιδράσει είτε η πολύ καλή μέχρι τώρα μετοχική τους πορεία, με αποτέλεσμα οι αποτιμήσεις ορισμένων να δείχνουν «απαιτητικές», είτε η επιδείνωση των οικονομικών τους προοπτικών σε σχέση με τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί στις αρχές του έτους.

Στον ΟΤΕ, για παράδειγμα, οι πρώτες εκτιμήσεις για το 2009 έκαναν λόγο για στάσιμο EBITDA και για βελτίωση των καθαρών κερδών (εξαιτίας των μειωμένων τόκων) καθώς και για θετικό cash flow. Έξι μήνες μετά όλοι παραδέχονται τις δυσκολίες στη φετινή οικονομική πορεία και ένα «σκούρο» β΄ εξάμηνο (βλέπε δημοσίευμα του euro2day.gr προ δεκαπέντε περίπου ημερών). «Δεχόμαστε βολές πανταχόθεν», δήλωσε ο πρόεδρος του Οργανισμού κ. Παναγής Βουρλούμης εκφράζοντας τη δυσφορία του για την πρόσθετη φορολόγηση στην κινητή τηλεφωνία, για τη στάση της ΕΕΤΤ, για τους ανταγωνιστές που προχωρούν σε μειώσεις τιμολογίων, για τις καθυστερούμενες οφειλές του Δημοσίου αλλά και για τα «φέσια» που άφησαν οι εναλλακτικοί πάροχοι, καθώς «βάρεσαν κανόνι» μέσα στο 2008 Έτσι, δεν εξέπληξε και πολλούς η έκθεση της Citigroup στις 20 Ιουλίου που περιέκοψε την τιμή-στόχο για τη μετοχή του ΟΤΕ και μετέτρεψε το «buy» σε «hold».

Όσον αφορά στον ΟΠΑΠ, η κυβερνητική φορολογική επιδρομή «πάγωσε» τη χρηματιστηριακή αγορά, με αποτέλεσμα η Marfin Analysis να μειώσει την τιμή-στόχο του τίτλου από τα 25 ευρώ στα 20 ευρώ και να μεταβάλει την πρότασή της από «buy» σε «accumulate», ενώ χαρακτηριστικός ήταν και ο τίτλος της σχετικής έκθεσης: «Η θυσία μιας αγελάδας μετρητών»...

Η ΔΕΗ βέβαια μπορεί φέτος να περιμένει ισχυρά αποτελέσματα, ωστόσο η μετοχή της από τα 9,1 ευρώ του Νοεμβρίου του 2008 έχει φτάσει σήμερα να είναι διαπραγματεύσιμη κοντά στα 16 ευρώ. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ήρθαν και κάποιες εκθέσεις περί πολιτικού κινδύνου σε περίπτωση κυβερνητικής αλλαγής και θόλωσαν περισσότερο την κατάσταση.

Γερό ράλι έχει γίνει και στην ΕΥΑΘ: το χαρτί έχει ξεκινήσει από τα 2,5 ευρώ και σήμερα έχει ξεπεράσει τα 7 ευρώ! Μπορεί βέβαια η επιδιωκόμενη πώληση του management από την κυβέρνηση να δίνει μεγαλύτερη ώθηση στον τίτλο και στην αποτίμησή του, ωστόσο με βάση την τρέχουσα κεφαλαιοποίηση το P/E της μετοχής είναι διψήφιο, ακόμα και με βάση τα προβλεπόμενα κέρδη του 2011 στο business plan της εισηγμένης.

Άλλοι γελάνε κι άλλοι κλαίνε

Το τελευταίο διάστημα οι developers που επένδυσαν σε εμπορικά ακίνητα έχουν κάθε λόγο να χαμογελούν. Χάρη στις εκπτώσεις αλλά και στο επίδομα αδείας που έλαβαν οι εργαζόμενοι η επισκεψιμότητα στα εμπορικά τους κέντρα έχει αυξηθεί σημαντικά και παράλληλα -λόγω φυσικά της ύπαρξης ρευστού- εμφανίζει αύξηση και η κατανάλωση. Τόσο στα δύο Mall της Lamda Development στο Μαρούσι (στο The Mall Athens και στο Golden Hall) όσο και στα δύο μικρότερα εμπορικά συγκροτήματα στo Σύνταγμα (Attica) και στην οδό Πειραιώς (στο Athens Heart της εισηγμένης Pasal Development) η κίνηση έχει ζωηρέψει σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα, ενώ παρατηρείται και εντονότερο αγοραστικό ενδιαφέρον. Παρόμοια εικόνα καταγράφεται εσχάτως και σε περιφερειακά εμπορικά κέντρα, όπως στο West Plaza που έχει αναπτύξει στον Ασπρόπυργο η εταιρεία LC Development. Σύμφωνα με τους developers αλλά και με τους καταστηματάρχες, η εξέλιξη αυτή είναι καλή τονωτική ένεση τόσο για τα οργανωμένα εμπορικά συγκροτήματα όσο και γι' αυτήν καθεαυτήν την αγορά, μετά το πρώτο δύσκολο εξάμηνο του 2009.

Και ενώ τα χαμόγελα έχουν επιστρέψει στους ιδιοκτήτες των Malls, δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο σε όσους developers είχαν δραστηριοποιηθεί στον τομέα της κατοικίας, πρώτης και εξοχικής, και των γραφειακών συγκροτημάτων. Η ζήτηση για τέτοιου είδους ακίνητα παραμένει υποτονική, με αποτέλεσμα αρκετές επιχειρήσεις που επένδυσαν εκεί να αντιμετωπίζουν ολοένα και πιο οξυμένα προβλήματα. Μετά τη Hellenic Homes (ειδικευόταν στην ανάπτυξη παραθεριστικών κατοικιών στην Κρήτη), αίτηση για ένταξη στο άρθρο 99 του νέου πτωχευτικού κώδικα υπέβαλε πρόσφατα και η Ektasis Development που ασχολείται κυρίως με την ανέγερση σύγχρονων κτιρίων γραφείων.

Παράγοντες της αγοράς θεωρούν πολύ πιθανό το επόμενο διάστημα να εμφανιστούν και νέες ανάλογες περιπτώσεις, καθώς -με βάση τα σημερινά δεδομένα- δεν φαίνεται να υπάρχουν σοβαρές ελπίδες για ανάκαμψη της αγοράς οικιστικών και επαγγελματικών ακινήτων (γραφεία) σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως οι εταιρείες που αυτήν τη στιγμή βρίσκονται στο κόκκινο (και δεν είναι λίγες) θα πρέπει να καταφύγουν στην προστασία του περίφημου άρθρου 99...