T

α αποτελέσματα από τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. δεν είχαν έρθει ακόμα την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές. Παρ' όλα αυτά, υπάρχει ένα δεδομένο που δεν αλλάζει όποια κι αν είναι η απόφαση που ανακοινώθηκε: ο χρόνος για την Ελλάδα έχει τελειώσει. Ακόμα κι αν θεωρήσουμε ότι οι ηγέτες της ευρωζώνης έχουν περιθώρια να πείσουν με νέους τρόπους τις αγορές για την ικανότητά τους να αντιμετωπίσουν την κρίση, για την Ελλάδα το καμπανάκι για την τελική ευθεία χτύπησε. Κι αυτή η τελική ευθεία θα φέρει ανακατατάξεις και ανατροπές σε ένα τόσο μεγάλο φάσμα της οικονομικής και της πολιτικής ζωής, που ουσιαστικά πολλά θα χρειαστεί να ξαναχτιστούν από το μηδέν.

Κατ' αρχάς, για την οικονομία, το «κούρεμα» του χρέους και, κυρίως, ο απόλυτος στόχος για την καταγραφή πρωτογενών πλεονασμάτων θα ορίζουν το πλαίσιο των κινήσεών μας για τα επόμενα (πολλά) χρόνια. Αν συνυπολογιστούν το γεγονός ότι ο έλεγχος των δανειστών μας θα είναι ασφυκτικός και ότι η παγκόσμια οικονομία δεν βρίσκεται σε φάση άνθησης, η δουλειά γίνεται ακόμα δυσκολότερη.

Αυτό, σχεδόν αυτόματα, θα προκαλέσει και σημαντικές πολιτικές ανακατατάξεις. Πέρα από το γεγονός ότι το υπάρχον σύστημα καταγράφει χαμηλά ποσοστά αξιοπιστίας, η ανάγκη αναδιάρθρωσης του κράτους, σε πραγματικούς όρους και πέρα από τη λογική πελατείας των κομματικών συντεχνιών σημαίνει ότι τα πολιτικά κόμματα θα περάσουν κρίση. Παράλληλα, υπάρχει και ο κίνδυνος της «εύκολης αντιπολίτευσης», που μπορεί να τορπιλίσει ακόμα και την παραμικρή προσπάθεια. Σε τελική ανάλυση, είναι ευκολότερο να δηλώνεις εθνικά υπερήφανος και... τσολιάς όταν δεν χρειάζεται να αποφασίζεις...

Σ' αυτό το κλίμα είναι υποχρεωμένες να δράσουν και οι επιχειρήσεις. Αφενός οι τράπεζες, που είναι υποχρεωμένες να συγκεντρώσουν νέα (και πολλά) κεφάλαια για να συνεχίσουν τη λειτουργία τους υπό διοίκηση ιδιωτών. Η άλλη οδός είναι η αγκάλη του κράτους... Αφετέρου όλες οι υπόλοιπες εταιρείες, που αναζητούν εναγωνίως χρηματοδότηση καθώς το ρευστό είναι είδος που έχει εξαφανιστεί.

Τι θα συμβεί ακριβώς κανείς δεν μπορεί να προδικάσει. Είναι, όμως, προφανές ότι ο χρόνος τρέχει πιο γρήγορα για τις καταιγιστικές αλλαγές που έρχονται. Και το επόμενο στοίχημα είναι να βρεθούν έστω κάποιοι λίγοι που να μπορούν να ανταποκριθούν σ' αυτές.