Λίγοι «παίκτες» με πολλές
(και διαφορετικές) απόψεις

Λίγοι είναι οι επενδυτές που έχουν απομείνει στη Σοφοκλέους και αυτοί μάλιστα δείχνουν να είναι βαθύτατα διχασμένοι.

Σύμφωνα με την πρώτη άποψη, η τακτική του «buy and hold» είναι πλέον ξεπερασμένη, όχι μόνο γιατί δεν αποδίδει εδώ και χρόνια αλλά και γιατί προβλέπεται να αποβεί ζημιογόνα και στο μέλλον. Αυτό υποστηρίζει η μία πλευρά των επενδυτών, συμπληρώνοντας πως το εργαλείο της θεμελιώδους ανάλυσης έχει τελειώσει και πως το βασικό εργαλείο επενδυτικών επιλογών είναι πλέον η τεχνική ανάλυση και μάλιστα με χρονικό ορίζοντα λίγων ημερών, καθώς το intraday trading επιβαρύνεται με μεγάλο κόστος συναλλαγών στην Ελλάδα σε σχέση με το εξωτερικό.

Το σίγουρο είναι πως η συγκεκριμένη πλευρά φαίνεται να κερδίζει αρκετούς υποστηρικτές το τελευταίο χρονικό διάστημα. Γιατί; Μα γιατί σήμερα δεν υπάρχουν μακροχρόνιοι επενδυτές που να κερδίζουν. Ενώ, δηλαδή, κατά το παρελθόν, υπήρχαν γενιές επενδυτών που «κράτησαν μετοχές για τα παιδιά τους» και έβγαλαν πολλά λεφτά από τις τράπεζες (Πίστεως, Εργασίας, Εθνική, Κτηματική κ.λπ.), τον Τιτάνα και άλλα «κλασικά» χαρτιά, σήμερα όλοι αυτοί καταγράφουν εντονότατες απώλειες...

Ζητούμενο βέβαια είναι το αν και κατά πόσο «γράφουν» κέρδη και οι οπαδοί της τεχνικής ανάλυσης σε μια περίοδο έντονων διακυμάνσεων της αγοράς, όπου το να εγκλωβιστείς με ένα -20% ή και ένα -30% δεν χρειάζεται ούτε πολύ χρόνο, ούτε επιλογές «περιφέρειας»...

Υπάρχει βέβαια και η «αντίπαλη» πλευρά, που παραδέχεται μεν πως η τακτική του «buy and hold» δεν έχει αποδώσει κατά την τελευταία 15ετία, πλην όμως είναι πολύ πιθανόν να αποδώσει στο μέλλον. «Δεν είναι βέβαιο πως ο Γενικός Δείκτης βρίσκεται στον πάτο του και πιθανόν να βρισκόμαστε στο προτελευταίο σκαλοπάτι του. Ακόμη, όμως, και αν δούμε τις μετοχές να πηγαίνουν σε ακόμη πιο χαμηλά επίπεδα, δεν είναι καθόλου κακή τακτική το σταδιακό «χτίσιμο θέσεων» από σήμερα σε γερές εταιρείες με ισχυρή ρευστότητα και σημαντική εξωστρέφεια» αναφέρει γνωστός χρηματιστηριακός παράγοντας.

Προς την ίδια κατεύθυνση συμπλέουν και εκείνοι που πιστεύουν πως η υποχώρηση των χρηματιστηριακών τιμών είναι υπερβολική, ενώ ενδεικτική είναι η άποψη επιχειρηματία: «Εντάξει, η Ελλάδα έχει πρόβλημα χρέους, το οποίο όμως -όπως συμβαίνει και με όλες τις άλλες χώρες- θα πληρωθεί σε πολύ μεγάλο βάθος χρόνου και όχι μέσα σε λίγα χρόνια. Αυτό άλλωστε, λίγο-πολύ, θα προκύψει και από την επικείμενη ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής.

Έτσι, η κατακόρυφη υποχώρηση των χρηματιστηριακών αποτιμήσεων είναι υπερβολική, αν συνεκτιμήσει κάποιος πως ούτε οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας χάθηκαν, ούτε το ανθρώπινο δυναμικό της εξαφανίστηκε, ενώ ο δημόσιος τομέας -θέλοντας και μη- θα εξορθολογίζεται ολοένα και περισσότερο».

Είναι, όμως, όλοι οι οπαδοί της θεμελιώδους ανάλυσης αισιόδοξοι για τη μακροπρόθεσμη πορεία του Γενικού Δείκτη του Χ.Α.; Όχι βέβαια.

Πέρα από ορισμένους που φοβούνται οποιασδήποτε κατηγορίας «ατύχημα» (πολιτική αστάθεια, επιστροφή στη δραχμή κ.λπ.), οι περισσότεροι της συγκεκριμένης κατηγορίας υποστηρίζουν πως το έλλειμμα και το χρέος δεν είναι τα αίτια, αλλά τα συμπτώματα του ελληνικού προβλήματος. Και πως για να επιλυθούν όλα αυτά απαιτείται η αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης ολόκληρης της οικονομίας, με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Κάτι τέτοιο, επίσης, δεν μπορεί να γίνει από τη μία μέρα στην άλλη. Θα απαιτήσει πολλά χρόνια. Και επιπλέον, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει χωρίς πολλά. οικονομικά θύματα στο χρονικό διάστημα που θα μεσολαβήσει. Σε τέτοιες περιόδους υψηλής αβεβαιότητας όλες οι προβλέψεις καθίστανται, εκ των πραγμάτων, ιδιαίτερα επισφαλείς...

Υπάρχει (επενδυτικό) διέξοδο
στα αδιέξοδα;

Βέβαια, οι επενδύσεις δεν τελειώνουν μέσα στα σύνορα της Ελλάδας. Μάλιστα, από το σύνολο σχεδόν των εγχώριων χρηματιστηριακών εταιρειών προσφέρονται πλατφόρμες ώστε να γίνονται (είτε ηλεκτρονικά, είτε όχι) τοποθετήσεις σε μετοχές και άλλα επενδυτικά προϊόντα του εξωτερικού, ενώ «της μόδας» είναι και τα ETFs.

Γνωστή, άλλωστε, είναι η ρήση που κυκλοφορεί μεταξύ των επενδυτών πως «στις αγορές δεν υπάρχουν ποτέ αδιέξοδα»...

Ωστόσο, και στο μέτωπο αυτό, η κατάσταση φαίνεται να είναι περισσότερο σύνθετη σε σχέση με το παρελθόν. Οι μετοχές για παράδειγμα των ξένων χρηματιστηρίων μπορεί να έχουν διορθώσει σημαντικά σε σύγκριση με τα υψηλά τους, αλλά εξακολουθούν να βρίσκονται πολύ υψηλότερα από τα χαμηλά της οικονομικής κρίσης και, μάλιστα, σε μια περίοδο όπου οι αγορές φοβούνται το ξεκίνημα μιας νέας υφεσιακής φάσης (double dip).

Τα κρατικά και τα εταιρικά ομόλογα δείχνουν σημαντικά σημεία αστάθειας, όσο τα ευρωπαϊκά κράτη, οι μεγάλες τράπεζες και γνωστές εταιρείες βλέπουν τους δείκτες πιστοληπτικής τους ικανότητας να υποβαθμίζονται.

Στην Κίνα η ζήτηση μπορεί να συνεχίζει να ανεβαίνει με υψηλούς ρυθμούς, αλλά ολοένα και περισσότεροι προειδοποιούν για επικείμενο σκάσιμο μιας νέας (πολύ μεγάλης και αυτή τη φορά) φούσκας. Το μήνυμα του δείκτη των μεταφορών μιλά για προβλήματα των Κινέζων να ανεβάσουν τις εξαγωγές τους, ενώ στο εσωτερικό της χώρας πληθαίνουν τα αδιάθετα ακίνητα που αποτιμώνται σε τιμές πολύ μεγαλύτερες από αυτές που θα μπορούσε να διαθέσει ο μέσος πολίτης της χώρας.

Αν τώρα μιλήσουμε για νομίσματα η αβεβαιότητα ανεβαίνει στο έπακρον, καθώς άλλοι προβλέπουν την διάλυση της ευρωζώνης μέσα στην επόμενη τριετία και άλλοι μιλούν για ένα ισχυρότερο κοινό νόμισμα σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα.

Και απομένει βέβαια ο χρυσός, ο οποίος όμως έχει διανύσει ήδη ένα απίστευτο ανοδικό ράλι...