Στους «ξένους»
ο ασφαλιστικός κλάδος

Πολλή κουβέντα γίνεται για το κατά πόσον ο τραπεζικός κλάδος θα μείνει τελικά σε ελληνικά χέρια ή όχι, με ορισμένους να θεωρούν πως ένα ενδεχόμενο πέρασμά του σε ξένους θα οδηγήσει σε ευρύτερο αφελληνισμό της οικονομίας μας.

Βέβαια, η θέση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος είναι ξεκάθαρη, καθώς δηλώνει (σε συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής») πως «αυτό που έχει σημασία δεν είναι η γεωγραφική προέλευση των κεφαλαίων, όσο η υγιής, ανταγωνιστική λειτουργία των ίδιων των τραπεζών». Η αλήθεια πάντως είναι πως χρειάζεται ένα ευέλικτο θεσμικό πλαίσιο για την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και μια βελτίωση του γενικότερου κλίματος μέσα στους επόμενους μήνες, έτσι ώστε από τη μια πλευρά το management των τραπεζών να μην περάσει στο κράτος και από την άλλη η διοίκησή τους να έχει σοβαρές πιθανότητες να μείνει σε ελληνικά χέρια ακόμη και μετά την πάροδο της πενταετίας.

Περισσότερο ξεκαθαρισμένα είναι τα πράγματα στον ασφαλιστικό κλάδο, όπου οι ξένοι φαίνεται πως θα ελέγξουν την αγορά μέσα στην επόμενη διετία. Κι αυτό όχι μόνο γιατί οι ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και διαθέτουν μεγάλα μερίδια αγοράς (π.χ. MetLife-Alico, AXA, Groupama, Allianz) είναι αποφασισμένες να μείνουν στην Ελλάδα, βάζοντας μάλιστα, βαθιά το χέρι στην τσέπη (αυξήσεις κεφαλαίου για να καλύψουν το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων).

Επιπλέον, σημαντικό ρόλο θα παίξει και η διαφαινόμενη -μεσοπρόθεσμα- προσπάθεια πώλησης των σχετικών θυγατρικών εταιρειών των ελληνικών τραπεζών. Για παράδειγμα, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη η πρόθεση της Τράπεζας Πειραιώς να πουλήσει την ΑΤΕ Ασφαλιστική, και οι φήμες υποστηρίζουν ότι το θέμα θα συζητηθεί εν καιρώ με την ERGO.

Το «μεγάλο στοίχημα», όμως, θα παιχτεί στη στάση που θα κρατήσει η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας, σχετικά με την «επόμενη μέρα» του ασφαλιστικού σχήματος, το οποίο θα προκύψει μέσα από τη συγχώνευση της Εθνικής Ασφαλιστικής με τις δύο θυγατρικές της Eurobank. Μιλάμε για ένα σχήμα που θα ελέγχει πάνω από το 25% της αγοράς! Αν και κανείς δεν έχει επισήμως τοποθετηθεί, εκτιμάται πως η διοίκηση του ομίλου δεν θα αρνιόταν μια ενδεχόμενη πρόταση πώλησης ή στρατηγικής συνεργασίας από ξένο «παίκτη».

Το κίνημα «made in Greece»
και η απάντηση των ξένων

Οι ελληνικές εταιρείες προβάλλουν σήμερα με έντονο τρόπο την εντοπιότητά τους σε μια προσπάθειά τους να κερδίσουν μερίδια αγοράς σε βάρος των ξένων ανταγωνιστών τους. Οι περιπτώσεις είναι πολλές. Για παράδειγμα, οποιαδήποτε διαφήμιση της Ηλεκτρονικής συνοδεύεται από την ελληνική σημαία, τα σούπερ μάρκετ Βερόπουλος έχουν σλόγκαν το «Βέρος Έλληνας», η Carrefour-Μαρινόπουλος τονίζει ότι είναι 100% ελληνική εταιρεία και πλήθος άλλων εταιρειών σπεύδουν να μας υπενθυμίζουν την... ελληνική καταγωγή τους.

Κίνημα στροφής προς τα εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα υπήρξε αρκετές φορές στο παρελθόν (βλέπε π.χ. σλόγκαν «Λαλάκης ο εισαγόμενος» με τον ηθοποιό Νίκο Παπαναστασίου), με τη διαφορά ότι ποτέ δεν είχε τόσο μεγάλη ανταπόκριση στο καταναλωτικό κοινό όσο σήμερα.

Προς αυτήν την κατεύθυνση συμβάλλουν η εκτόξευση της ανεργίας σε πρωτόγνωρα ύψη, οι κατά καιρούς απαξιωτικές δηλώσεις ξένων αξιωματούχων για τη χώρα μας, αλλά και σειρά δημοσιευμάτων που αναδεικνύουν (άλλοτε υπερβολικά και άλλοτε όχι, άλλοτε από πραγματική αγωνία και άλλοτε από χαρακτηριστική υστεροβουλία...) τον κίνδυνο ενός σαρωτικού αφελληνισμού της εγχώριας οικονομίας.

Η ένταση του φαινομένου φαίνεται να μην έχει αφήσει ανεπηρέαστες και πολλές ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και σπεύδουν να εκδηλώσουν και αυτές τη συμβολή τους στην εγχώρια οικονομία.

Η Lidl, για παράδειγμα, έσπευσε να προαναγγείλει όχι μόνο την παραμονή της στην Ελλάδα αλλά και μεγάλες επενδύσεις στη χώρα μας για τα επόμενα χρόνια. Η ΑΒ Βασιλόπουλος ενισχύει ακόμη περισσότερο (ή, αν θέλετε, προβάλλει ακόμη πιο έντονα) τις σχέσεις συνεργασίας που εδώ και χρόνια διαθέτει με Έλληνες παραγωγούς αγροτικών προϊόντων. Η Unilever ανακοίνωσε πως θα αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των προϊόντων της που παράγει στην Ελλάδα, ενώ σειρά ξένων εταιρειών εντείνει τις προσπάθειές της στο μέτωπο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.

Και την ίδια ώρα, μεγαλώνει η δυσφορία του καταναλωτικού κοινού όταν πληροφορείται πως πολλές ξένες επιχειρήσεις φοροαποφεύγουν με τη μεταφορά των κερδών τους σε «φορολογικούς παραδείσους» ή έστω σε χώρες με σαφώς χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή.