Γιατί «καίγονται» για τις συγχωνεύσεις;

Ναυάγιο είχαμε τελικά(;) στη διαπραγμάτευση για συγχώνευση μεταξύ της Εθνικής Τράπεζας και της Alpha Bank, ένα deal που θα το ήθελαν η τρόικα, η κυβέρνηση, η Τράπεζα της Ελλάδος αλλά και οι αναλυτές.

Αυτό, πάντως, που προκαλεί απορία είναι ότι δεν μας εξηγείται επαρκώς γιατί η τρόικα, η Τράπεζα της Ελλάδος και η κυβέρνηση θέλουν τόσο πολύ τις συγχωνεύσεις. «Να δημιουργηθεί ένα μεγαλύτερο σχήμα, για να βελτιώσουν οι τράπεζες το πρόβλημα της ρευστότητάς τους και για να χρηματοδοτηθεί καλύτερα η οικονομία», υποστηρίζουν επισήμως.

Ωστόσο, από μόνη της μια συγχώνευση δεν εξασφαλίζει κεφαλαιακή επάρκεια και ρευστότητα. Ας μην ξεχνάμε, επίσης, το θέμα της πρόσβασης στις αγορές. Κι αυτό γιατί, λόγω του γνωστού προβλήματος της χώρας, οι ελληνικές τράπεζες (μεταξύ των οποίων και η Εθνική και η Alpha Bank) αναγκάζονται να καταφύγουν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προκειμένου να αντλήσουν κεφάλαια. Αν λοιπόν η ΕΤΕ και η Alpha (ή όποια άλλα πιστωτικά ιδρύματα) αποφάσιζαν να συγχωνευτούν, τότε η έκθεση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος προς την ΕΚΤ δεν θα μειωνόταν...

Λέγεται, ακόμη, ότι μέσω των συγχωνεύσεων θα μπορούσαν να προκύψουν ισχυρές οικονομίες κλίμακας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στις θυγατρικές του εξωτερικού. Βέβαια, σε τέτοιες περιπτώσεις, προκύπτουν πάντοτε κάποιοι αρχικοί κραδασμοί και γενικότερα οι τράπεζες σήμερα έχουν αρκετά μεγάλα περιθώρια να περιορίσουν το κόστος τους, πέρα από τις συνέργειες που θα προέκυπταν από μια συγχώνευση. Άρα, αν αναβάλουν τις συγχωνεύσεις, π.χ. για δύο χρόνια, όχι μόνο θα αποφύγουν τους κραδασμούς στην τρέχουσα δυσμενή συγκυρία αλλά και παράλληλα θα μειώσουν σημαντικά το κόστος τους, μέσα από κινήσεις εξορθολογισμού τις οποίες θα πραγματοποιήσουν.

Οι πιθανές εξηγήσεις

Αν ισχύουν όμως τα παραπάνω, γιατί η κυβέρνηση, η Τράπεζα της Ελλάδος και η τρόικα φαίνεται να «καίγονται» για συγχωνεύσεις;

- Μια πρώτη εξήγηση είναι ότι η ένωση δύο τραπεζών με διαφορετικές ποσοστιαίες θέσεις σε κρατικά ομόλογα θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα ενιαίο σχήμα, που θα ανταποκρινόταν καλύτερα -τουλάχιστον απέναντι στον κίνδυνο ενός «κουρέματος»- σε κάποιο επικείμενο stress test.

- Ένα δεύτερο σενάριο είναι ότι η τράπεζα που θα προέκυπτε από μια συγχώνευση θα είχε μεγάλο μερίδιο αγοράς στην Ελλάδα και στη νοτιοανατολική Ευρώπη, άρα θα μπορούσε να προσελκύσει ευκολότερα «φρέσκο» χρήμα σε περίπτωση αύξησης κεφαλαίου με καταβολή μετρητών, είτε μιλάμε για θεσμικά κεφάλαια του εξωτερικού είτε για άλλο μεγάλο πολυεθνικό τραπεζικό όμιλο που θα ήθελε ενδεχομένως να αποκτήσει στρατηγική συμμετοχή στο νέο σχήμα.

- Ένας άλλος λόγος θα μπορούσε να είναι το γεγονός ότι ένας τραπεζικός κλάδος που θα ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από δύο ή τρεις μεγάλους ομίλους θα οδηγούσε και σε «εκλογίκευση» στο μέτωπο του ανταγωνισμού όσον αφορά στα επιτόκια καταθέσεων. Η άνοδος των επιτοκίων αυτών έχει θορυβήσει την Τράπεζα της Ελλάδος και το κυβερνητικό επιτελείο, καθώς, όσο τα επιτόκια καταθέσεων τραβούν την ανηφόρα, τόσο ανοδικά επηρεάζονται επίσης και τα επιτόκια χορηγήσεων, σε μία περίοδο όπου η βιωσιμότητα χιλιάδων επιχειρήσεων όλων των κλάδων κρέμεται από μια κλωστή...

- Τον τέταρτο λόγο τον ανέφερε σε πρόσφατη έκθεσή της η UBS, ότι δηλαδή ένα τραπεζικό σύστημα με μικρότερο αριθμό τραπεζών μπορεί ευκολότερα να παρακολουθηθεί, να «ρυθμιστεί» και, αν χρειαστεί, να διασωθεί.

- Και πέμπτον, υπάρχει το επιχείρημα σχετικά με τα πολλά πράγματα που είναι δυνατόν να γίνουν στις εκτός Ελλάδας δραστηριότητες. Το ενιαίο τραπεζικό σχήμα που θα προέκυπτε από τη συγχώνευση θα μπορούσε να εξετάσει το θέμα των θυγατρικών του εξωτερικού από την αρχή: Αλλού να προκύψουν συγχωνεύσεις, δημιουργώντας προϋποθέσεις για πολύ πιο αποτελεσματική παρουσία σε ορισμένες χώρες, και αλλού ρευστοποιήσεις, ενισχύοντας το ταμείο του ομίλου και βελτιώνοντας ακόμη περισσότερο τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας (στο εξωτερικό, οι δείκτες χορηγήσεων προς καταθέσεις των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων είναι κατά πολύ ανώτεροι του 100%).