E

ίναι (μάλλον κλασική πια και για τους Δυτικούς) κινεζική παροιμία-κατάρα: «Είθε να ζήσεις σε ενδιαφέροντες καιρούς». Όταν ο πρώην διοικητής της Fed, γνωστός και μη εξαιρετέος, κ. Άλαν Γκρίνσπαν, δηλώνει ότι αυτή είναι η χειρότερη τραπεζική κρίση που έχει ζήσει ή για την οποία έχει διαβάσει, είναι μάλλον βέβαιο ότι έχουμε την ατυχία να ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς.

Το ξετύλιγμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης εδώ και έναν χρόνο δεν έχει απλώς πλήξει τις μετοχές και τα εύκολα κέρδη του διαστήματος 2003 - 2007? έχει αποσυντονίσει ένα ολόκληρο σύστημα και απειλεί να το αποσαθρώσει. Για να μην αναφέρουμε καν τις παράπλευρες απώλειες σε θεωρίες του τύπου «αυτορρύθμιση των αγορών» και λοιπών συναφών, την ώρα που κάθε... πικραμένος (από τον... όμιλο Λαναρά μέχρι τον κολοσσό της AIG) ζητά κρατική βοήθεια για να μην καταρρεύσει, συμπαρασύροντας ολόκληρους οικονομικούς κλάδους.

Έτσι, το θέμα ξεφεύγει από τα στενά όρια του πώς θα κινηθούν οι αγορές και το Χ.Α. το προσεχές διάστημα ή του πού θα πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους οι επενδυτές. Είναι θέμα ευρύτερης προοπτικής που αφορά στο διαφορετικό τοπίο της επόμενης μέρας. Το -εκτάκτως πέντε σελίδων- Cover Story του «Μ» (σελ. 7 - 11) σε αυτό εστιάζει.

Κατ' αρχάς, στο ελληνικό χρηματιστήριο, το οποίο κατά βάσιν πληρώνει σπασμένα άλλων. Αλλά τα όποια «ηθικού τύπου» πλεονεκτήματα δεν ισχύουν στα χρηματιστήρια, την ώρα που απειλείται με κατάρρευση το... γνωστό σύμπαν. Γι' αυτόν τον λόγο, τίθεται ζήτημα νέου προσδιορισμού των αναγκών και των προοπτικών του Χ.Α., στη βάση τόσο του ευρύτερου διεθνούς κλίματος όσο και του πιο στενού επιχειρηματικού σχεδιασμού των ελληνικών εταιρειών. Στο τελευταίο θέμα, ειδικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως δεν υπάρχει πια η άνεση της χρηματοδότησης στην οποία είχαν εθιστεί οι επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια.

Από εκεί και πέρα, στο διεθνές περιβάλλον, γενικότερα, οι τάσεις είναι ακόμα ασαφείς: οι «αρκούδες» ισχυρίζονται ότι βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή της κρίσης και οι πιο αισιόδοξοι «ταύροι» υποστηρίζουν πως είμαστε στην αρχή του τέλους της. Οι ειδικοί βρίσκονται κάπου στη μέση (οικονομολόγοι κ.ά.), επισημαίνουν ανησυχητικές δομικές αστοχίες και καλούν σε έγκαιρες και αποτελεσματικές κινήσεις, για να μην αποδειχτεί ότι απλώς επιχειρήθηκε θεραπεία πνευμονίας με ασπιρίνες.

Αλλά το μόνο σαφές σε όλη αυτήν την αντιπαράθεση επιχειρημάτων και απόψεων είναι η ασάφεια. Πώς αλλιώς, άλλωστε, θα ήταν ενδιαφέροντες οι καιροί που ζούμε;